Mesut ÖZERDEN 70 Lİ 80 Lİ YILLARDA KIŞ HAZIRLIKLARI I
Yazı Detayı
26 Eylül 2021 - Pazar 20:33
 
70 Lİ 80 Lİ YILLARDA KIŞ HAZIRLIKLARI I
Mesut ÖZERDEN
yalvacfm@hotmail.com
 
 

70 Lİ 80 Lİ YILLARDA KIŞ HAZIRLIKLARI I
UN ÖĞÜTME-BULGUR KAYNATMA


Günümüzde gerek teknolojideki gelişmeler gerekse hayat şartları nedeniyle basit olan kış hazırlıkları eskilerde çok zorluydu.


Harman kaldırılıp buğdaylar eve gelince önce bulgurlu ayrılır diğerleri ise un yapmak için değirmenlerde sıra(keşik) alınarak öğütülürdü. Mevsim itibarı ile ilk yapılan kış hazırlıklarında ilk yapılan un ve bulgurdu. Un yapılacak buğdaylar havuzlarda veya hatıllarda yıkanır ayıklanır ve  değirmenlere gidilirdi. Değirmende öğütülen unlar evlerde serin yerlerde çuvallarda istiflenir ekmek yapılacağı zaman ne kadar gerekli ise alınarak yoğrulup mahalle fırınlarında ekmekler yapılırdı. Bazı aileler ise yufka(şepit) yapar kurutarak kışın börek yapmakta kullanırdı. Köylerde ise yufkalar yapılır tüm kış sonbaharda yapılan yufkaları ıslatarak tüketilirdi. Yalvaç merkezde ise fazla yufka yapan olmazdı. Mahalle fırınlarında yapılan Yalvaç ekmekleri daha çok tüketilirdi. Bulgurluk buğdaylar ise havuzlarda veya hatıllarda yıkanıp kurutulduktan sonra ayıklanıp kaynatılırdı. Bulgur kaynatma işi çok zorlu bir süreçti. Bulgurlar koca kazanlarda kaynatılır iyice piştikten sonra çıkartılıp güneş gören alanlara mahalleliden toplanan habalar üzerine serilip kurutulurdu. Tüm mahalleler aynı zamanda bulgur kaynatma işini yaptığı için ise kazan, haba bulmak zordu. Bulgurda bile komşular arasında sıra ile haberleşerek kaynatılır kurutma alanında habalarda sıkıntı yaşanmazdı. Bulgurluk buğdaylar kaynayıp kazanlardan çıkartılıp kurutulduktan sonra içerisinde ki küçük taşlar ve buğday harici ne varsa temizlenmesi için ayıklama işlemi yapılırdı. Ayıklama zor ve meşakkatli olunca akraba ve komşular yardıma  gelir günlerce ayıklama  yapılır ve ayıklanmış buğdaylar bulgur dövenlere bırakılarak dövülür kabuğu ayrılırdı. Bulgur dövme işlemini 70 li yılların başlangıcına kadar atlarla ve eşeklerle yapılırdı. Gözleri bağlanan hayvanlar bulgurların konulduğu havuzdaki taşı saatlerce çevirerek kabukların ayrılması sağlanırdı. Daha sonraları ise elektrikli sistemler kurulunca işlemler hızlandı ve daha kısa sürede dövme işi bitirilmiş olurdu. Az sayıda olan bulgur dövücüler kısa süre çalıştıkları için havalar soğumadan işlemler bitsin diye gece gündüz çalışır ve havalar soğuduğunda ise  dövme işini sonlandırırlardı. Kabukları ayrılan buğdaylar serilerek kabuk ayırma sırasında verilen su ile oluşan nem kuruduktan sonra rüzgara karşı durulur ve eleklere doldurulan bulgurlar bırakılarak kabuklarının ayrılması sağlanırdı. Kabukları ayrılmış buğdaylar ise pilav olacak şekilde kırdırma için değirmenlere götürülerek kırdırlır ve evlerde koca koca toprak küplerde saklanırdı. İnsanlar bulguru var unuta yaptıysa ondan zengini yok diye konuşurlardı. Yalvaçlının ilk kış hazırlığı un ve bulgurdu. Sokaklardan geçerken yol kenarlarına serilmiş bulgurları görünce eğer yeni kazandan çıkmışına rastlarsan avuçlayıp yiyebilirdin.


Teknolojinin gelişmesi ile 1960 ların ortalarına kadar su değirmenlerinde öğütülen buğdaylar daha sonra elektrikli değirmenlerde yıkanmış ve ayıklanmış olarak öğütülmeye başladıktan sonra yeni kurulan değirmenlerde tarladan çıktığı şekilde gelen buğdaylar ayıklanması değirmenin kendi içerisinde yaparak öğütülmeye başlamıştır. Hisarardın yolundaki su değirmenleri kayboldu gitti.1924 yılındaki Michagen üniversitesinin çektiği fotoğraflarda Hisarardın yolundaki su değirmenlerinin fotoğraflarıda bulunmaktadır. Hatırladığım kadarıyla su değirmenlerinden birisinin adı guzyaka değirmeniydi. Yıkama ayıklama büyük sıkıntı yaratırken değirmende kendi yapınca büyük kolaylık sağlamış oldu. değirmende kendi yapınca büyük kolaylık sağlamış oldu. Bulgur kaynatma, dövdürme, ayıklama ve un öğütmek büyük bir telaş sebebi idi.

 

 
Etiketler: 70, Lİ, 80, Lİ, YILLARDA, KIŞ, HAZIRLIKLARI, I,
Yorumlar
Yazarın Diğer Yazıları
11 Temmuz 2022
KAMYONLAR, KAMYONLARLA NAKLİYE II
04 Temmuz 2022
KAMYONLAR, KAMYONLARLA NAKLİYE I
27 Haziran 2022
BİNLERCE YILDIR YALVAÇ'A HAYAT VEREN SU ÇIKTIĞI SUYU
19 Haziran 2022
TARLALARIN SÜRÜLMESİ-EKİLMESİ-YOLUNMASI-BİÇİLMESİ
12 Haziran 2022
ÜZÜM BAĞLARI
05 Haziran 2022
ELMA BAHÇELERİ II
29 Mayıs 2022
ELMA BAHÇELERİ
23 Mayıs 2022
GEÇMİŞ ZAMAN OLUR Kİ
16 Mayıs 2022
YAZILARIMIN BİRİNCİ YILI DOLMUŞ
08 Mayıs 2022
RAMAZAN BAYRAMLARI-II
01 Mayıs 2022
RAMAZAN BAYRAMLARIMIZ I
24 Nisan 2022
İHBAR BİLLEZİ-HACI İBRAHİM EFENDİ
18 Nisan 2022
CENAZE NAMAZI VE DEFİN İŞLEMLERİ II
11 Nisan 2022
70 LERDEN GÜNÜMÜZE VEFAT EDENLERİN CENAZE İŞLEMLERİ I
03 Nisan 2022
RAMAZANLARIMIZ NE GÜZELDİ
27 Mart 2022
YALVAÇ'IMIZIN YETİŞTİRDİĞİ İNSANLARI TANIYOR MUYUZ, DEĞERLERİNİ BİLİYOR MUYUZ?..
22 Mart 2022
RESİMLİ ROMANLAR SAYESİNDE OKUMAK
14 Mart 2022
HACI PİLAVI
07 Mart 2022
YALVAÇ OTOGARLARI II
28 Şubat 2022
YALVAÇ'IN OTOGARLARI I
20 Şubat 2022
YALVAÇTA ÜNİVERSİTE-OKULLAR-KILIÇARSLAN KAMPÜSÜ-YERLEŞKESİ
14 Şubat 2022
BÜYÜK ÇARŞI YANGINLARI
06 Şubat 2022
AKŞEHİR BELİ-YALVAÇ’IN AKŞEHİR’LE OLAN BAĞLANTISI
31 Ocak 2022
KİMİNİN DELİ, KİMİNİN VELİSİ; VASFİ
23 Ocak 2022
ELEKTRİK ÜRETİMİ
17 Ocak 2022
SU DEĞİRMENLERİ-2
10 Ocak 2022
SU DEĞİRMENLERİ
03 Ocak 2022
MAHALLE TAKIMLARI
27 Aralık 2021
ESKİLERDE YILBAŞI
19 Aralık 2021
YÖRÜK NE DEMEKTİR
13 Aralık 2021
MUSALLA
06 Aralık 2021
DOĞAL HAYAT
28 Kasım 2021
İYİ BİR İNSAN TANIMIŞIM: YUSUF BİLGE BÜYÜKBOYACI
22 Kasım 2021
MAHALLE FIRINLARI
15 Kasım 2021
BAKIŞIN MUTLULUGUNU BELİRLER
08 Kasım 2021
RAMPALI ÇARŞI
01 Kasım 2021
HAN
25 Ekim 2021
ÜZÜM BAĞLARI
17 Ekim 2021
KIŞ HAZILRLIKLARI IV PASTIRMALIK
11 Ekim 2021
KIŞ HAZRLIKLARI III ODUN HAZIRLIĞI
03 Ekim 2021
KIŞ HAZIRLIKLARI II - TEZEK YAPMA-GAZEL SÜPÜRME TEZEK YAPMA
20 Eylül 2021
YALVAÇ EVLERİ
13 Eylül 2021
YAĞCILAR ARASTASI
06 Eylül 2021
DEMİRCİLER ARASTASI
30 Ağustos 2021
30 AĞUSTOS ZAFER BAYRAMI
16 Ağustos 2021
AYAKKABICILAR ARASTASI
09 Ağustos 2021
KÜLTÜR MERKEZİ
01 Ağustos 2021
BAKIRCILAR ARASTASI
23 Temmuz 2021
DÜNDEN BU GÜNE HÂLİMİZ (HÂL/SEBZE BAZARI)
19 Temmuz 2021
NOSTALJİ-KURBAN BAYRAMLARI
12 Temmuz 2021
ESKİLERDE NE BULDUM II
05 Temmuz 2021
ESKİLERDE NE BULDUM-I
27 Haziran 2021
ORTAYI NE ZAMAN BULACAĞIZ
21 Haziran 2021
HAYATI YAŞAMAK GEREKİR
14 Haziran 2021
SILA-İ RAHİM -BULUŞMA GÜNLERİ-
07 Haziran 2021
MUSTAFA BÜYÜKKUTLU (BİYOGRAFİSİ)
31 Mayıs 2021
MUSTAFA BÜYÜKKUTLU
24 Mayıs 2021
BİZİM 19 MAYISLARIMIZ
17 Mayıs 2021
ÇINARALTI
10 Mayıs 2021
TABAKHANE
04 Mayıs 2021
DALDAN DALA
Haber Yazılımı