Mesut ÖZERDEN DOĞAL HAYAT 00
Yazı Detayı
06 Aralık 2021 - Pazartesi 00:44
 
DOĞAL HAYAT
Mesut ÖZERDEN
yalvacfm@hotmail.com
 
 

     DOĞAL HAYAT
     Yaşı ellinin üzerinde olanlar gerçek anlamda Doğal yaşamış kişilerdir bence. Çocukluk çağlarında almış oldukları gıdalar katkısız, tam anlamıyla doğaldı. Hemen her ailenin küçük de olsa sebze için bahçeleri veya evlerinin önündeki Hayatta sebze dikilecek alanları vardı. Sel çayından yaz kış eksik olmayan sürekli akan suyu arıklara(sulama kanallarına) yönlendirilip sulanan bahçede toprak tava getirilir ve bellenerek sebze dikimi için hazırlanırdı. Nisan sonu Mayıs ayı ortalarına kadar bahçeler hazırlanır ve sebze dikimi yapılırdı.
     Tohumları bir yıl öncesinden ayrılır, özenle saklanır ve bahçede hazırlanan kısımlara dikilirdi. Genelde evin hanımı bahçeye gelince şöyle bir göz atıp nereye ne dikeceğini kararlaştırıp sebzelerin yerlerini belirlerdi. Eğer yeterli miktarda tohumu yoksa hemen komşuya gidip ‘’Gız Aşa’’ Firek (domates) tohumum yetmedi, kalmamış, bulamadım… Accık ver! Der. Komşusu beze sarılı tohumlardan getirir verirdi. Firekler (domates), bostanlar (salatalık) gabak, fasulye, büber bahçede ayrılan garıklara dikilir ve dikildiği anda  mutlaka fidanın dibine su dökülür, dökülen bu suya  “can suyu” denirdi.. Domatesler yemelik(yemeğe katılan ve katık olarak kullanılan) ve bestellik (salçalık) olarak iki ayrı gurup olarak dikilir, yetişip zamanı gelince yemelikler toplanır ancak salçalıklar sonbahar başına kadar bekletilip iyice olgunlaşınca toparlanır ve salça yapılırdı. Mekkeler (mısır) ise genelde sebze aralarına serpiştirilir, özel bir alan ayrılmazdı. Bu sayede diğer sebzelere daha fazla alan ayrılmış olurdu. Yaz ortasında sebzeler olgunlaşmaya başlayınca toplanan fasulye, topraktan çıkartılan patates ve koparılan mısır kara tencereye doldurulup sıyırma vurulur afiyetle yenirdi. Beslenme de böylesine doğal olurdu.
     Sonbahar geldiğinde havaların iyice soğuması beklenmeden tohumluklar ayrılır don (soğuk) vurmasın diyerek tüm ürün toparlanıp fidanlar (kökenler) kökten sökülerek hayvanlara yem olarak verilirdi. Hayvanlarda doğal beslendiğinden et ve süt ürünleri de organik olurdu.
     Tarlalara ekilen buğdaylar biçilerek, arpalar yolunarak kağnılarla, arabalarla harmana taşınır ve düvenle ezilerek sapı taneden ayrıldıktan sonra toparlanır ve tınaz(saman ve buğday tanelerinin karışık hali ile yıgın yapmak) yapılır, rüzgar beklenir, rüzgar çıkınca yaba ile savrularak samanla buğday taneleri ayrıştırılır. Taneler çuvallarla evlerdeki serpinlere dökülür, samanlar ise kışın hayvan yiyeceği olarak samanlıklarda yerini alırdı. Tarlalara  gübre olarak hayvan gübresi dökülür iki yılda birde tarlalar nadasa(ekim yapılmadan boş bekletilme hali) bırakılırdı. Buğdaylar tam anlamıyla doğaldı. Buğdaylar bulgurluk ve  öğütmelik/yemelik (un yapılacak) diye iki kategoriye ayrılır, bulgurluk buğdaylar bulgur yapımı için ayrılır, un için olanlar ise yıl bazında dönem dönem un değirmenlerinde öğütülüp mahalle fırınlarında ekmekler yapılırdı. Buğdayların kepekleri ayrılmaz şimdiki gibi özellikle kepekli demeden tüm unlar doğal kepekli olurdu. Ekmekler mahalle fırınlarında yapılırdı. Mahalle fırınlarında yapılan  ekmeklere “ev ekmeği” çarşı fırınlarında yapılan ekmeklere ise “somun” veya “Pazar ekmeği” denirdi. Somunlar fırından çıktıklarında sıcak sıcak kokusu metrelerce ileriden duyulur, iştah kabartırdı. Somun alındığında katık aranmaz sade olarak yenebilirdi.
     Yumurtalar ise evin avlusunda gezinen tavuklardan alınır, yem olarak bazen buğday, arpa verilse de avluda gezindikleri alanda buldukları ile beslenir yumurtalar nefis olurdu. Şimdi ise yumurta çiftliklerinde sun’i yemle beslenip büyüklüğü, sarısının renk tonu ayarlanmakta, hatta istenirse sarısı yerine başka renkte yumurta alınabilmektedir. Köylerde dahi doğal gezen tavuk yumurtası üretimi azalmıştır. Tavuklar gezmektedir ancak yemleri yumurta yemi olarak üretilen yemdir. Bu yumurtalarda gezen tavuk yumurtası diyerek satışa sunulmaktadır. 
     Her evde bir inek veya manda (camız)bulunur; yoğurt, kaymak bunlardan temin edilirdi. Sütler kaymak, yoğurt, peynir ve kesmik olarak değerlendirilir. Tereyağı yapanlar ise hiç katkısız gerçek yağlarını yapar, güvenle tüketilebilirdi. Evinde hayvanı olmayanlar ise pazartesi günleri yoğurt pazarından katkısız süt ürünleri ihtiyaçlarını giderebilirdi. Halen daha giderilebiliyor. Ancak eski doğallıktan eser kalmadı.
     Günümüzde  hemen hemen tüm ürünlerde katkı bulunmaktadır. Fazla kazanç yapmak için her ürüne katkı yaparak hileli üretim yapılmakta olduğu söyleniyor. Eski doğallığı bilenler mümkün oldukça doğa ürün tüketmek için çaba harcamaktadır. Güzel Yalvacımızda doğal üretim yapanlar desteklenmeli ürün alırken doğal olanlar tercih edilmelidir ki mümkün olduğunca doğal bir hayatımız olsun.

 

 
Etiketler: DOĞAL, HAYAT,
Yorumlar
Yazarın Diğer Yazıları
11 Temmuz 2022
KAMYONLAR, KAMYONLARLA NAKLİYE II
04 Temmuz 2022
KAMYONLAR, KAMYONLARLA NAKLİYE I
27 Haziran 2022
BİNLERCE YILDIR YALVAÇ'A HAYAT VEREN SU ÇIKTIĞI SUYU
19 Haziran 2022
TARLALARIN SÜRÜLMESİ-EKİLMESİ-YOLUNMASI-BİÇİLMESİ
12 Haziran 2022
ÜZÜM BAĞLARI
05 Haziran 2022
ELMA BAHÇELERİ II
29 Mayıs 2022
ELMA BAHÇELERİ
23 Mayıs 2022
GEÇMİŞ ZAMAN OLUR Kİ
16 Mayıs 2022
YAZILARIMIN BİRİNCİ YILI DOLMUŞ
08 Mayıs 2022
RAMAZAN BAYRAMLARI-II
01 Mayıs 2022
RAMAZAN BAYRAMLARIMIZ I
24 Nisan 2022
İHBAR BİLLEZİ-HACI İBRAHİM EFENDİ
18 Nisan 2022
CENAZE NAMAZI VE DEFİN İŞLEMLERİ II
11 Nisan 2022
70 LERDEN GÜNÜMÜZE VEFAT EDENLERİN CENAZE İŞLEMLERİ I
03 Nisan 2022
RAMAZANLARIMIZ NE GÜZELDİ
27 Mart 2022
YALVAÇ'IMIZIN YETİŞTİRDİĞİ İNSANLARI TANIYOR MUYUZ, DEĞERLERİNİ BİLİYOR MUYUZ?..
22 Mart 2022
RESİMLİ ROMANLAR SAYESİNDE OKUMAK
14 Mart 2022
HACI PİLAVI
07 Mart 2022
YALVAÇ OTOGARLARI II
28 Şubat 2022
YALVAÇ'IN OTOGARLARI I
20 Şubat 2022
YALVAÇTA ÜNİVERSİTE-OKULLAR-KILIÇARSLAN KAMPÜSÜ-YERLEŞKESİ
14 Şubat 2022
BÜYÜK ÇARŞI YANGINLARI
06 Şubat 2022
AKŞEHİR BELİ-YALVAÇ’IN AKŞEHİR’LE OLAN BAĞLANTISI
31 Ocak 2022
KİMİNİN DELİ, KİMİNİN VELİSİ; VASFİ
23 Ocak 2022
ELEKTRİK ÜRETİMİ
17 Ocak 2022
SU DEĞİRMENLERİ-2
10 Ocak 2022
SU DEĞİRMENLERİ
03 Ocak 2022
MAHALLE TAKIMLARI
27 Aralık 2021
ESKİLERDE YILBAŞI
19 Aralık 2021
YÖRÜK NE DEMEKTİR
13 Aralık 2021
MUSALLA
28 Kasım 2021
İYİ BİR İNSAN TANIMIŞIM: YUSUF BİLGE BÜYÜKBOYACI
22 Kasım 2021
MAHALLE FIRINLARI
15 Kasım 2021
BAKIŞIN MUTLULUGUNU BELİRLER
08 Kasım 2021
RAMPALI ÇARŞI
01 Kasım 2021
HAN
25 Ekim 2021
ÜZÜM BAĞLARI
17 Ekim 2021
KIŞ HAZILRLIKLARI IV PASTIRMALIK
11 Ekim 2021
KIŞ HAZRLIKLARI III ODUN HAZIRLIĞI
03 Ekim 2021
KIŞ HAZIRLIKLARI II - TEZEK YAPMA-GAZEL SÜPÜRME TEZEK YAPMA
26 Eylül 2021
70 Lİ 80 Lİ YILLARDA KIŞ HAZIRLIKLARI I
20 Eylül 2021
YALVAÇ EVLERİ
13 Eylül 2021
YAĞCILAR ARASTASI
06 Eylül 2021
DEMİRCİLER ARASTASI
30 Ağustos 2021
30 AĞUSTOS ZAFER BAYRAMI
16 Ağustos 2021
AYAKKABICILAR ARASTASI
09 Ağustos 2021
KÜLTÜR MERKEZİ
01 Ağustos 2021
BAKIRCILAR ARASTASI
23 Temmuz 2021
DÜNDEN BU GÜNE HÂLİMİZ (HÂL/SEBZE BAZARI)
19 Temmuz 2021
NOSTALJİ-KURBAN BAYRAMLARI
12 Temmuz 2021
ESKİLERDE NE BULDUM II
05 Temmuz 2021
ESKİLERDE NE BULDUM-I
27 Haziran 2021
ORTAYI NE ZAMAN BULACAĞIZ
21 Haziran 2021
HAYATI YAŞAMAK GEREKİR
14 Haziran 2021
SILA-İ RAHİM -BULUŞMA GÜNLERİ-
07 Haziran 2021
MUSTAFA BÜYÜKKUTLU (BİYOGRAFİSİ)
31 Mayıs 2021
MUSTAFA BÜYÜKKUTLU
24 Mayıs 2021
BİZİM 19 MAYISLARIMIZ
17 Mayıs 2021
ÇINARALTI
10 Mayıs 2021
TABAKHANE
04 Mayıs 2021
DALDAN DALA
Haber Yazılımı