BAYRAM ZİYARETLERİ - ÇOCUKLARIN EĞLENCELERİ II
Kahvaltılar yapıldıktan sonra aile büyükleri (anne babalar) baş köşeye oturur ve yaş sırasına göre evdekiler sıraya girerler. Bayramlaşma sadedinde büyüklerin elleri öpülmeye başlanır. Aile büyükleri ile bayramlaşan yan tarafa durup aile büyükleri ile bayramlaşanlarla bayramlaşırdı. Yaşı küçük evlat, torun bayramlaşmaya başlayınca aile büyüklerinin bayram için hazırladığı bayram harçlıklarını ellerine tutuşturup öper ve bu şekilde tüm aile bayramlaşırdı.
Bayramlaşma bitmeden bayram harçlığı alan çocuklar bir kenara çekilip paralarını sayarlar, diğerinin elinde ne kadar var diye para yarıştırılırlardı. Evde bayramlaşma bitince ailenin akraba olarak yakınları, komşular çocuklarıyla beraber gelir ve tüm aile ile bayramlaşırlardı. Tabi ki aile büyükleri gelen çocuklara bayram harçlığı verir, bayram harçlığını alan çocuk hemen tenha bir kenara geçip o da paralarını sayar ve beraber geldiği kardeşi, komşusu kim varsa paraları karşılaştırırlardı. Bayramlaşmaya gelenlere hemen yemek hazırlanır, her ne kadar karnımız tok dense de yemekler yenirdi. Bayramlaşmaya gelenler ailenin çok yakını ise bayramlaşma uzun sürerdi. Bu nedenle bayram harçlığını alan çocuklar her beraber koşarak çarşıdaki bayram yerine giderlerdi.
Bayramlarda satış yapanlar eskiden Devlethan camisi önünde şadırvan yanına kurulurdu. En büyük eğlence ise dönen diye adlandırılan salıncaktı. Seyyar salıncak bayrama yakın buraya kurulur yaşı iyice küçük olanların binebilmesi için kayıklar, yaşça büyük olanlar ise atlara biner ve dönerken neşeli çığlıklar atar, çocuk sesleri çok uzaklardan duyulurdu. Yalvaçlının döneni salıncak faslı bitince yan tarafta satış yapanlara gelinir ve oradan balon, kız kaçıran, çıtır pıtır, torpil, mantar tabancası ve mantar, düdüklü balonlar alınır bunlarla oynanırdı. Cıv diye ses çıkaran füzeler ucuna kamış bağlanıp şişirilen balonlar havayı geri verirken çıkardıkları sesler kulakları tırmalardı. Bayram harçlıklarını alıp bayram için kurulan alana gelenler tüm harçlıklarını harcadıktan sonra tekrar harçlık toplamak için yeniden hısım akrabaların evlerinin yolu tutulurdu. İlk gün evde yaşlı varsa yakın akraba ve komşular bayramlaşmaya gelir, evde akşama kadar curcuna olurdu.
İkinci bayram günü varsa damat gelecek diye sabahtan hazırlıklar başlar gelen misafirlere izzet ikram yapılırken bir yanda ise damat hangi tatlıyı seviyorsa tatlısı yapılır. Su böreği açılır tam Yalvaç davet yemekleri hazırlandıktan sonra damat beklenirdi. İkinci gün yakın akrabalar da bayramlaşmaya gelir. Komşular ise uygun olursa ilk gün uygun olmadılarsa üçüncü gün gelirlerdi. İkinci günü damatlara ayırsınlar diye düşünürlerdi. Bizler görmedik ancak bizden önce bayramlarda yaylı arabalarla Salur sofular beş kuruşa tur attırılırmış. Sohbet sırasında Salur sofular beş kuruş diye halen daha konuşulur. Turlar kolay olduğu düşünülerek, gidip gelmeli iş olunca, iş için basit anlamında Salur sofular beş kuruş denmektedir.
Bayram için dışarıdan gelenlerin dönüş zamanı gelince oto garlar tıklım tıklım olur, gidecek hediyelerin çokluğundan arabaların bagajları tıka basa doldurulurdu. Çok zaman bagaj konusunda otobüs muavinleri ile sıkıntılar yaşanmıştır.
Eskiler sürekli bayram çocukların derlerdi. Gerçekten çocukları mutlu edebilmek için aile büyükleri ellerinden geleni yaparlardı. Aile büyüğü torunum gelecek diye olabildiğince hediyeler alır bayram günü verirlerdi.
Her şey kıymetliydi deriz ya ayakkabılar bayram sabahı giyilmek üzere yatakların başucuna konurdu. Elbiseler ise göz önünde çocuğun görebileceği bir yere konurdu. Sokakta çocuklar önce giysilerini ayakkabılarını sonra ise bayram harçlıklarını yarıştırırdı. Ben şu kadar topladım şunu aldım diye elindekileri gösterirdi.
Biz bayramları doya doya yaşayan son nesilmişiz galiba. Bizden sonra bayramlar eskisi gibi kutlanmaz oldu. Hele son yıllarda bayram yaklaşınca tatil beldelerinde yerler ayrılıp tatile gidilmeye başladı. Aile büyükleri ile de bir telefonla kutlama yapılır oldu. Annen babanla bayramlaştın mı diye sorulduğunda ise telefon açtım hatta görüntülü konuştuk, torunlarını da gösterdim, bayramlarını kutladım demekteler. Zaman geçip de kendi anne babasını telefonda gösterip bayramlaştıran ebeveyn kendi çocuklarından bizzat gelip bayramlaşmalarını beklemektedir.
Zor bulursun. Ne ektinse onu biçersin.
NİCE GÜZEL BAYRAMLAR YAŞAYABİLMEK DİLEĞİYLE.
|