ÜZÜM BAĞLARI
Daha önce yazı olarak paylaşmış olduğum üzüm bağları Yalvaç için büyük bir önem taşımaktaydı. Her ailenin bir üzüm bağı bulunmaktaydı. Mevsimine göre budama, belleme ve bağ bozumu yapılırdı. 2000 yıllarında Yalvaç için üzüm bağları kalmamış sadece birkaç köyde devam etmekte iken daha sonrası 2010 yıllarında Gemen (Özgüney, Özbayat), Kuyucak, Bağkonak ve Bahtiyar köylerinde devam etmektedir. Yalvaçta ise Abacılardan Gemen korusuna kadar, Stadyumdan Hisarardı göletine kadar olan alanda yapılan üzümcülük kalmamıştır.
BAHÇELER-SEBZECİLİK
Her ailenin küçük büyük birer bahçesi bulunurdu. Bulunduğu mevkiye göre değerlendirilir bir karış alan boş kalmazdı. Aileler kendi yiyecekleri sebzeleri bahçelerinde üretir kışlıklarını buradan temin ederlerdi. Günümüzde köy domatesi olarak bulabildiğimiz domatesler her bahçenin en verimli yerinde yerini alırdı. Kış yaklaşırken salçalık Yalvaçlı tabiri ile bestellik domatesler hazırlanır ve kış günlerine yetecek şekilde salça yapılırdı. Eylül, Ekim aylarında evlerin damları kıpkırmızı olurdu. Evinde damı olmayan varsa komşuya yoksa yol kenarına evinin avlusundaki güneş gören bölümlerinde salçasını yapardı. Bahçedeki sebze arasına mısırlar dikilir yaz günleri tüketilebildiği kadar tüketilir kışlık olarak ta mısırlar pişirilerek veya patlatılarak tüketilmek üzere kurutulurdu. Kurutulan mısırlar nem almayacak şekilde saklanırdı. Tüketilen mısırlara koçan denir koçanları alınan mısırları ise hayvanlara verilmek üzere parçalanarak değerlendirilirdi. Bahçelerde sebzeye uygun olmayan alanlar ise hayvanlar için mandal adı verilen parçalar halinde Yoncalık olur. Bazı bahçe sahipleri ise mısır saçarak alanları değerlendirirlerdi. Bahçelerde domates, salatalık, kabak, fasulye, soğan, pırasa, marul bulunur aile sebze ihtiyacını bu şekilde karşılardı. Bahçelerin etrafı toprak duvarlarla çevrelenerek yabancıların bahçelere girmesi engellenmiş olurdu. Tabiki hayvanlarında bahçelerine girerek sebzelerine zarar vermesini engellemeyi de düşünmüşlerdir. Hisarardı’ndan gelen su ile bahçeler sulanır bahçenin etrafı yani duvar kenarları çeşitli meyvelerle süslenirdi. Ceviz ağacı mutlaka bulunur ceviz ihtiyaçlarını buralardan karşılarlardı. Bir karış toprak boş kalmaz demiştik. Evlerin önündeki avlular Yalvaçlı tabiri ile hayatlarda değerlendirilir el altında bulunsun düşüncesi ile her sebzeden bulundurulurdu.
|