DALDAN DALA

TABAKHANE

     Dünyaya gözümü açıp aklımın ermeye başladığı zamandan itibaren dericilikle tanışmış olduğum tanıyanlarınızın malumudur. Bunun için bu yazımız tabakhane ile ilgili olsun. Üstelik konu ile alakalı kitabımın yayını henüz gerçekleşmiş, dumanı üstünde tüterken daha keyifli olabilir.

     Yalvaç için Tabakhane dediğinde herkesin aklına bir meslek ve geniş bir iş alanı gelir. Yalvaçlı olup Tabakhaneden yolu geçmeyen yok gibidir. Çok uzun yıllar Yalvacın gelir kapısı yönünden lokomotifi olan tabakhane, halen daha en fazla gelir getiren meslek dalıdır. Tabakhane ile ilgim yok diyebilecek Yalvaçlı yok gibidir.  Atadan deden de olsa mutlaka bir bağlantısı vardır. Çünkü Yalvaç’ta dericilik asırlardır yapılmaktadır.

     Tabaklar mahallesinin 1520 yılındaki kayıtlarda “Tabaklar mahalle” olarak geçtiğini  araştırma yapan Prof. Dr. Nuri KÖSTÜKLÜ belirtmektedir. Çalışılan mesleklerden mahalle isimleri alındığını bu nedenle de Tabaklar Mahallesinde dericilik yapıldığını kitaplarında yazmıştır. Şu anki bulunduğu alana hangi yılda geldiği konusunda kayıt olmadığından  kaç yıldır bu alanda dericilik yapıldığı belirsizdir. Şu anki alan Yalvacın merkezinde kaldığı için 1994 yılında kurulan dericilik kooperatifi ile Isparta yoluna 24 adet iş yeri yapılmaya başlanmış ve 2014 yılında tamamlanarak işyeri olan esnaf taşınmaya başlamıştır. Ancak  arıtma olmadığından dolayı deri işleme  dolaplarının kurulmasına izin verilmemiş bu nedenle merkezde kalan işyerlerinde çalışmaya devam etmek zorunda kalmışlardır. Çevre Bakanlığının yapmış olduğu kontrollerde çevreye zarar verdiği gerekçesiyle deri işleme dolaplarının kullanıma izin verilmemiş ve kullanıldığı takdirde ceza uygulanacağı konusunda tebligatlar iş yeri olan tüm esnafa bildirilmiştir. Uyarı alan esnaf ise ceza yememek için deri işleme dolaplarını hurdaya ayırarak kullanımdan çıkarmıştır.

     Tabakhanede uzun yıllar kösele ve çırçır rolesi üretimi yapılmış olup 2000 yılında kösele imalatının son bulması üzerine günümüzde ağırlıklı olarak üretim çırçır rolesine yoğunlaşmış olarak yapılmaktadır. Ülkemizde gerekli olan çırçır role ihtiyacının büyük bölümü Yalvaç’tan karşılanmaktadır. Deri imalatı yapan birkaç esnaf ise astar, deri süs eşyalarında kullanılan vaketa çalışmaktadır. Deri süs eşyası olarak günümüzde Yalvaç’ta dört esnaf imalat yapmaktadır. İmalat yapan esnaf kemer, cüzdan, çanta ağırlıkta olmak üzere değişik ürünler imal etmektedirler.

     Tabakhanede kösele işlentisi yapıldığı dönemlerde öğütülen doğal palamut kullanılırdı. Üretim şekli değişip üretilen ürün çeşitliliği artınca kimyasallar kullanılmaya başlamıştır. Deri işlentisinde kullanılan kireç ve zırnık yoğunlukta olmak kaydıyla asitler, boyalar, gübreler kullanılır. Kullanılan malzeme artıkları arıtma olmadığından doğaya bırakılınca çevre kirliliğine sebebiyet verdiği düşüncesi ile deri üretimi kısıtlanmıştır. Tabakhane esnafı yarı mamül derileri, işlentisini tamamlayıp günü kurtarmaya gayret etmektedir. Yalvaç tabakhane esnafı merkezde kalan işyerlerinde sonu belirsiz şekilde beklemektedir. Isparta yolundaki işyerleri nde ise sadece çırçır rolesi üretimi yapılmaktadır.

     Tabakhane Yalvaç için büyük değerdir. Bu nedenle destek olunarak  Yalvaç ekonomisinin lokomotifi olması yeniden sağlanmalıdır. Bu konuya yeniden devam edebileceğimizi düşünüp tadında bırakalım. İyi okumalar…

Mesut ÖZERDEN