KIŞ HAZRLIKLARI III ODUN HAZIRLIĞI
Her ailenin bahçesi bağı vardı. Kış hazırlıklarında odun başlı başına sıkıntıydı .Kış yaklaşırken bahçelerden kuruyan ve kesilmesi gereken ağaçlar kesilip evlerin hayadına taşınır burada bıçkılarla bölünerek kütük haline getirilir sonrası ise kazmalarla sobalarda yanacak şekilde kırılarak depolanırdı. Bağı bahçesi olmayanlar ise başkalarından odun alır evlerinde istiflerdi. Belediye ise ormandan odun alır aldığı odunları satışa sunar vatandaşın ihtiyacı görülürdü. Özel odun satanlarında olduğu yıllarda bir çok insan odun kırmakla geçimini sağlardı. Ellerinde büyük kazmalar odunların içerisine çakarak ayrılmasını sağlayan kamalar ve kamaları oduna çakmakta kullandıkları balyozla görebilirdiniz. Çok kişi odun kırdırdığı için sıra ile gider kış boyunca hiç boş kalmazlardı. Bağ bozumu olduğunda omçalar budanır ve bir kısmı Pekmez kaynatmada kullanılırken bir kısmı ise sobada yakmak için ayrılırdı. Yapraklar dökülüp ağaçların budama ve kesilmeye başladığı aylarda her evin önünde yelenen ağaç dalları yığın halinde durur sonrası ise bunları bölme (çilpi kıyma)ya gelirdi. Çilpiler tahralarla küçük küçük kıyılır ve odunluklara doldurulurdu. Kuruyan ağaçlar ise evlerde bıçkılarla biçilerek odunluğa atılırdı.70 li yıllara gelene kadar odun sobaları ve mangallarla ısınılırdı. Mangallarda dayanıklı odunlar açık havada yakılır odunlar köz haline gelince oda içerisine alınır ve sıcaklığından faydalanılırdı. Odunlar iyice yanmadan odaya alınınca dumandan bir çok kişi zehirlenmiştir. Günümüzde mangal denince pikniklerde kullanılan mangal gelmekle beraber aslı ısınmada kullanılandır.
Kış yaklaşırken tüm sokaklarda kış hazırlığı için ağaç, dal, çilpi yığınları olur günlerce parçalanıp odunluğa atılmayı beklerdi. Motorlu testereler yaygınlaşmadan önce kalın ağaçlar odun yapılacaksa hızarlarda biçtirilir evlerde sobaya girecek şekilde kırılırdı. Motorlu testereler yaygınlaşmaya başlayınca Hızarlara taşımaya gerek kalmadan evlerin önünde, sokaklarda biçilerek kırılacak hale getirilmeye başladı. Sokaklarda motorlu testereler sabahtan akşama kadar çalışır çok gürültülü çalıştıkları için çok uzaklardan seslerini duyardınız.
KÖMÜRLER
Kömür sobaları yaygınlaşınca Yalvaçta Yarıkkayadan getirilen kömürler satılır ve fazla miktarda çıkarılmadığı için ise kömür çıkaranlara siparişler verilir ve günlerce beklenirdi. Daha sonraları ise Tavşanlıdan ve Seyitömer den getirilen kalorisi düşük kömürlerin yanı sıra Tunçbilekten gelen yüksek kalorili kömürler evlerin önüne yıkılır açık olduğu için kömürlüklere taşınırdı. Kömür taşıma işi ayrı bir sıkıntı idi. Aynı dönemde kömürler geldiği için taşıtılması büyük sıkıntı olurdu. Yalvaç belediyesi kış başlamadan kömür almak isteyenlerden sipariş alır ve arabalarını kömür çıkarılan yerlere gönderir bazen günlerce sıra bekleyip gelen kömürler sipariş verenlere tartılarak dağıtılırdı. Tartma işlemi ise ayaklı kantar tabir edilen kantarın üzerine büyükçe iki tarafına tutmak amacıyla saplar kaynatılan bir varil konulur doldurulan varil kantarda tartılır ve sipariş verenin evinin önüne dökülerek kaç kilo veya ton istediyse bu şekilde tartılıp teslim edilirdi. Kömürün gelmesi ayrı bir sıkıntı dağıtımı ayrı bir sıkıntıydı. Resmi kurum olan belediye harici kamyonu olanlarda kömür ticareti yapar evlere aynı şekilde servis yapılırdı. Ancak birçok kişi resmi kurumda hile olmaz diye Belediyeyi tercih ederdi. Kış yaklaşınca evlerin önlerinde yığınla kömür görebilirdiniz.90 lı yıllardan itibaren torbalı kömürler görünmeye başladı. Aldıkları yerlerden torba ile almaları gerekirken kendi depolarında torbalamaya başlayınca kömürlerde sıkıntılar yaşanmaya başladı. Ucuz kömürlerle pahalı kömür karıştırılıp pahalı kömür torbasına konularak satışa sunuldu. Kaloriferler yaygınlaşınca çok kolay diye imkanı olanlar kalorifer döşeterek sobalardan kurtulmuş oldu.
|
||
|